Ханьдаа

Хань минь охиноо бүү эрхлүүл
Халуун хайраа дотроо нууцал
Хал юугаа гаднаа харуул
Хань минь охиноо бүү эрхлүүл
Налигалаа гээд охин минь
Нар болохгүй
Эрхэллээ гээд үр минь
Эрдэм сурахгүй
Хөрст газар өргөстэй байдгийг
Хөлийнхөө улаар мэдрэг яадаг юм
Хөр цасыг цойлдон байж
Яргуй ургадагийг ойлгог яадаг юм
Эс тэгвээс хань минь дээ
Эвий охин минь биеэр л өснө
Огторгуйн солонго шиг бүсгүй боллоо ч
Оюун санаа нь нялхаараа үлдэнэ
Алим жимс тавагнаас ургадаг
Айраг сүү цоргоноос урсдаг
Цэцэгт алчуур солонгоноос унадаг
Цэмбэ торго лангуунаас унждаг гэж
Алдрайхан охин минь боддог болбол яана
Амьдралын их далайд хөл алдвал яана
Гадаа хаяанд нь ой байхад
Галгүй хонож зутарвал яана
Шөнийн тэнгэрт түгсэн од шиг
Сүргийн дэргэд хар цай уувал яана
Хайртай юм уу гэтэл унаж байхад нь зандардаг
Халтай юм уу гэтэл унтаж байхад нь өхөөрддөг
Ээж аав биднийг торниулсан
Эгч ах биднийг хүмүүжүүлсэн
Энхийн хөдөлмөр дайны талбарт ч тэнцэх
Иргэн болж бид өссөн
Төрийн нуруу түвшин бол
Түмнийхээ жагсаалд охин минь нийлнэ
Олдошгүй эрдэнэ шиг тахиад байвал
Олныхоо алхаанаас хөл нь зөрнө
Эцгийн гэрийн босгоны ард
Эмгэн болбол өөрт нь муухай
Эрийн заяа тэтгэж гэлээ ч
Эцгийн хүүд насны мануухай
Эрхийг сургахаар ээж минь та
Бэрхийг сургах нь даан ч яав даа гэж
Хал үзэж хашир суугаад
Хайртай охин минь зэмлэвэл яана
Хань минь охиноо бүү эрхлүүл
Халуун хайраа дотроо нууцал
Хал юугаа гаднаа харуул
Хань минь охиноо бүү эрхлүүл

энэ бас үнэн үгтэй шүлэг байна.

Эх хэлээ хайрлая

Чихний чимэг болсон аялгуу сайхан Монгол хэл
Чин зоригт өвөг дээдсийн өв их эрдэнэ
Сонсох бүрийд яруу сайхныг гайхан биширч
Сод билэгт түмэн юугаа магтмуй гэсэн сайхан шүлгийн мөр бий. Интернэтээр хэсэж явахад сүүлийн үед манайхан монгол хэлээрээ бичиж байгаа гэхэд хэцүү, хар яриа гудамжны үг хэллэг, гадаад үгсийг их хэрэглэдэг болжээ. Нэгэн багш хүний блог орсон их хөгжилтэй, сонирхолтой сайхан санаа, өөрт тохиолдсон зүйлүүдийн тухай бичдэг боловч хэлзүйн ямар ч соёлгүй, үг үсгийн алдаа байг гэхэд үгээ бүтэн бичиж чадахгүй байгааг уншаад эмзэглэсэн. Мэдээллийн эрин зуунд бие биетэйгээ үзэл бодлоо хуваалцалгүй яах вэ гэхдээ таны бичсэн бичлэгийг маш олон хүн уншиж байгаа болохоор жоохон хичээгээд монгол үгээ бүтнээр нь болж өгвөл алдаагүй бичиж байвал уншиж байгаа хүндээ ч гэсэн илүү ойлгомжтой, тодорхой байх болов уу. Би хэл шинжлэлийн ухааны хүн биш л дээ. Миний хэлэх гэсэн санаа бол Монгол хэлээ зөв, дүрмийн дагуу бүгд хэрэглэж сурцгаая гэж уриалах гэсэн юмаа.

Цас

Өвлийн хүйтэнд, цас ороход бүр ч их дуртай. Харамсалтай нь миний амьдарч байгаа хотод цас нэг их ордоггүй гэтэл өчигдөр цас орж би бөөн баяр болов. Цасаа, монголынхоо хүйтнийг бүүр саначихсан байна лээ. Хүүтэйгээ гарч хэдэн зураг дарав. Цасны тухай дуу аялмаар санагдаад хэ хэ. Хүүхэд байхдаа хацраа хайртал уулан дээрээс гулгаад бээлий нь хөлдчихсөн байгааг анзаарах сөхөөгүй гулгаад л гулгаад л. уулын уруу гулгаж буух нь сайхан ч өөдөөгөө чаргаа чирч гарах нь залхуутай ч юм шиг. чаргатайгаа онхолдоноо заримдаа тэгээд л дээшээ хараад хэвтэхэд гүн цэнхэр тэнгэр миний монгол ёстой сайхан шүү. Зузаан шинэхэн орсон цасан дээр алхахаар чихарч дуугараад л цасан хэвтэж мөрөө гаргана цэцэг хийнэ бас тракторын мөр энэ тэр хийгээ л хүүхэд байхад ч гуних завгүй сайхан байж дээ. Чаргаа өөрөө залаад л уралдаад л. Бас болоогүй ээ цасаа бас иднэ. гуталны түрийнд цас байж байна нэг сэгсэрчихээд л дахиад углачихна хэ хэ. даанч энд орсон цас их хурдан хайлах юмаа.

Хайрын өнгө

Охин үрээ хайрла!


Омогдож загнахдаа ч хайрла!
Охин үрээ хайрла!
Ойворгон зэмлэхдээ ч хайрла!
Нар ханын толгойд буухад хааяа нэг сэрэг, бүү зэмлэ
Насаараа тэр чинь өглөө босох хүн, төрсөн гэртээ л нойр аваг
Нар шингэж үдшийн хар чийг унатал найз нартайгаа дуулалдаг
Насаараа тэр чинь айлын голомт манаж морин төвөргөөн хүлээнэ

Энхрий гарын нь хурууг чилтэл гэр зуураа зарахдаа
Ээжийн цай уулгаж, аавын үгээр энхрийл
Эцгийн гэрээс гармагц эрийн гарт нухлагдана
Харийн газар одож хадмын нүүрийг царайчилна

Насаараа уухгүй амтат цайг нялх багад нь гэрт нь уулга
Насаараа амсахгүй жаргалыг нялх багад нь тоонотод нь эдлүүл
Насаараа сонсохгүй энхрий үгийг нялх багад нь гамнахгүй хэл
Насаараа нууж урсгах гашуун нулимсыг нь бодож цөөн уйлуул, охин үрээ!

Хүний гэргий болох гэж гангар шаазан шиг хагарна
Хүүхэн хонгор үрээ гарын алгандаа энхрийл
Хүй орчлонгийн жамтай тэнцүүлж түүнээ хайрла
Хөөрхөн хонгор аалинд нь эрхлүүлж түүнээ хайрла

Үрийн эх болох гэж алтан заадал сална
Үүлэн хонгор үрээ тэнгэрийн мандалдаа эрхлүүл
Үйл нь дуусдаггүй хорвоод балчирт нь амжиж жаргаа
Үс гэзгээ цайтал өнөд шаналахыг нь болгоо

Зөөлөн булбарай хурууг нь зүү утастай шадарлуул
Зүйдэл оёдлын хорвоод охин үр чинь төрснийг сана
Зөөлөн хонгор аашийг нь зүйр үгтэй шадарлуул
Зөвлөх хэлцэхийн хорвоод охин үр чинь төрснийг сана

Арван жил зэмлээд ч ухааруулж амжаагүй үгийг чинь
Анхны үр ньтөрөөд үдшийн шөнөдөө ухааруулна
Хорин жил дуудаад сэрээж чадаагүй нойрыг нь
Хонгор үр нь төрөөд үүрийн жавраар ч хулжаана

Охин үрээ энхрийл, орчлонгийн зовлонд цадахын цагтаа
Огшуун нулимсандаа живэхийн цагтаа хожмоо нэг дурсана
Аавын гэрт жаргасан даа гэж хэзээд нэг тайтгарна
Ээжийн өвөрт эрхэлсэн дээ гэж эрхгүй нэг уужирна

Охин үрээ хайрла хясаа сувдаа нуудаг шиг хайрла
Охин үрээ хайрла үүл усаа хураадаг шиг хайрла
Охин үрээ хайрла уул эрдэнээ нуудаг шиг хайрла
Охин үрээ хайрла ус загасаа цэнгүүлдэг шиг хайрла

Хатуугаас хатуу үгийг ханатлаа үр чинь сонсоно
Хавраас намар хүртэл төрхөмдөө очиж хэлэх үү?
Хайртай охиноо зэмлэхдээ харцаараа ч болов энхрийл
Хаврын шувууд шиг намрын жимс шиг үгийг охиндоо хэл

Бусдыг хайрлах л гэж төрсөн юм охин үрээ энхрийл
Буцаж урсдаг ус байхгүй, эргэж та нарыг хайрлахгүй
Эргүүлэгт орчлон харин охин үрийг чинь хайрлахгүй
Энгэсэгт хацраар гэрэлтэвч зовлон нь та нарт харагдахгүй

Үндэс нь газарт цэцэг нь тэнгэрт
Үүн лүгээ адил санаж охин үрээ хайрла
Тэнгэрт чинь нар ч бий хур ч бий аянга ч бий
Тэнгэрлиг охин үрийг чинь жаргал ч тосно зовлон ч тосно

Хөөрхий түүнийг нялхад нь жаргаа
Хүүрнэн сургаад яах вэ дээ орчлон түүний багш юм
Хүний л гарт очих бүсгүй түүнийг энхрийл
Хүний л эрхэнд жаргах охин үрээ хайрла

Энэ шүлгийг уншихаар нээрээ л охин үр минь гэх сэтгэл хэн хүнгүй төрнө Харин Тангадын Галсан гуай далаад оны тэртээ ийм нэгэн шүлэг бичсэн байхыг ээж маань үр хүүхдүүддээ зориулж дэвтэртээ бичиж үлдээснийг хүргэж байна.

avator-г үзлээ

Sunshine кинотеатрт Avator уран сайхны киног үзлээ. Үнэхээр тасарчихсан кино гэж үүнийг хэлэх байх. Үйл явдал өрнөл ерөнхийдөө хүн байгальтай амин холбоотой байдагийг бид эх дэлхийнхээ байгалийг эвдэж дуусгаад өөр ертөнц рүү довтолж байгаа болон хүн төрөлхтөн бид байгалиа хайрлахгүй байгаааг харуулсан, хэдийгээр оюун ухаант хүний бүтээсэн хүчирхэг тоног төхөөрөмжийг хүртэл байгаль ан амьтад өөрсдөө хамгаалж чадаж байгааг үзүүлсэн. Киноны үйл явдлыг бичихийг урьтал болгосонгүй хүмүүсээ та бүхнийг зүгээр л кинотеатрт 3d нүдний шилээр энэ киног үзэхийг зөвлөж байна. Ер нь бол кино түүхэнд тэсрэлт хийсэн бүтээл болохыг нь маш олон үзүүлэлтүүд баталж байгаа юм байна лээ.